ئاوایە سروشتی ململانێكە

پێشبڕكێ و ململانێی نێوان هەرێم و بەغدا بەرەو ئەوە هەنگاو دەنێت؛ كامیان زۆرترین گرێبەست لەگەڵ كۆمپانیا ئەمریكی و بیانییەكان ئەنجام بدەن.

 

بۆ نموونە ئەو دوو كۆمپانیایەی ماوەیەک لەمەوبەر حكومەتی هەرێمی كوردستان گرێبەستی وەبەرهێنانی غازی لەگەڵ ئەنجامدان لە ناوچەكانی ژێردەسەڵاتی خۆی، عێراق گلەیی لێكردوون و داوای لێكردوون بێن لەگەڵ بەغدا گرێبەست ئەنجام بدەن "لەودیو حەمرین غازی باشمان هەیە بۆ نایەن وەبەرهێنانی تێدا بكەن؟".

 

بەهۆی ئەم پێشبڕكێیەش ئیدی لەمەودوا ئەم گرێبەستانە پەیوەندیەكیشی بەوەوە نامێنێت ئایا وڵاتەكە تا چەند پێویستی بەم وەبەرهێنانانە هەیە، بەڵكو بەتەواوی رەهەندێكی سیاسی وەردەگرێت.

 

واتە گەڕانەوە بۆ  ئەسڵی ململانێكە و بەهێزكردنی بازو بەرامبەر یەكتر، بێگومان سودمەندی یەكەمیش لەمەدا كۆمپانیاكانن.

 

بۆیە گرنگە هەموو بابەتێكی پەیوەست بە نەوت و سامانی سروشتی دەبێت لە دەرەوەی دەقە فرەماناكانی دەستوور لە عێراقی نوێدا تەماشا بكرێت و بخوێنرێتەوە، ببرێتەوە ناو هاوكێشەكانی هێز و ململانێ گەورەكان.

 

 ئەمە سروشتی ململانێكەیە و دیاریكردنی ئەم سروشتە پەیوەندییەكی بە ڕا و بۆچوونی من و تۆوە نییە، خودی سروشتی پەیوەندییەكە ئاوایە. هەر خۆلادانێک لەم خوێندنەوەیە، دۆڕاندنی یارییەكەیە و باجەكەی لە دوارۆژدا قورستر دەبێت.

 

بۆیە بەدەر لە هەموو لێكەوتەكانی ئەم پرسە لەسەر مووچەخۆرانی هەرێم لە چەند ساڵەی رابردوودا،  دەستپێشخەرییەكەی هەرێم بۆ هێنانی كۆمپانیاكانی بواری نەوت بۆ ناوچەكانی ژێر دەسەڵاتی خۆی لەرابردوودا، ئەگەر لەرووی سیاسییەوە لێكبدرێتەوە كارێكی پێویست بووە، بە پێوەری خوێندنەوەی ململانێی سیاسی، كە سروشتێكی بزواوی هەیە و ناوەستێ.

 

 گریمان ئەگەر هەرێم خۆی ئەم هەنگاوەی نە نابا، هیچ گرەنتی نەبوو عێراق خۆی لەناوەندەوە لەگەڵ كۆمپانیا بیانیەكان گرێبەستی ئەنجام نەدابا، بەو پاساوەی كە ئێرەش هەر خاكی عێراقە و بۆ ئەمەش ملبادانی دەستووریی ئامادە بوو.

 

بۆچی پێمان وایە ئەگەر هەرێم ئەم هەنگاوانەی نەنابا-لەگەڵ هەموو تێبنییەكمان لەسە وردەكارییەكان و شێوەی جێبەجێكردن و مەسەلەی داهات-  عێراق خۆی ئەمەی دەكرد؟

 

زۆر بەكورتی لەبەر ئەوەی وەبەرهێنان لە سامانی سروشتی عێراق بەهەرێمیشەوە لە بنەمادا خواستێكی ئەمریكی نێودەوڵەتییە و ملكەچە بۆ كۆمەڵێک هاوكێشەی سیاسی هەرێمایەتی و نێودەوڵەتی، وەک لە گرێبەستی غازی ئەم دواییە بە ئاشكرا بینرا، كە ئەمریكییەكان موكوڕبوون لەسەر ئەنجامدانی.

 

 ئەگەر هەرێم لەم خواستە نەهاتایەتە پێش ئەوا ئەمریكا لە رێگەی حكومەتی عێراقەوە ئەمەی دەكرد و لەسەر بیكەم و نەیكەمی هەرێم نەدەوەستا، چونكە ئەمریكیەكان دەیانویست ئەمە بكەن. خۆشبەختانە ئەو گرێبەستەش بە بریاری دادگای فیدراڵی قانونی و دەستوریی دەرچو.

 

كەواتە وەبەرهێنان لە غاز و نەوت چەند خواستێكی ناوخۆییە بە ئەندازەی ئەوەش و زیاتریش خواستێكی دەرەكییە، واش دەبینم بۆ لەمەودوا، عێراق هەوڵدەدات زۆرترین وەبەرهێنان لەگەڵ كۆمپانیا بیانیەكان بكات، لەچوارچێوەی ئەم ململانێیەدا لەگەڵ هەرێمی كوردستان.

 

بۆیە بە دوری نابینم عێراق لەمەودوا هەنگاو بۆ وەبەرهێنان لە ناوچەكانی هەرێمیشدا بنێت، واتە لەوێوە كە عێراق وەك دەوڵەت هەر لەسەردەمی دامەزراندنەوە نەیویستوە هیچ وەبەرهێنانێک لە بواری نەوت لەناوچەكانی كوردستان (باکووری عێراقی جاران) ئەنجام بدات نەبا بكەوێتە ژێر دەستی كوردەكان، بابەتەكە پێچەوانە دەبێتەوە و بۆی هەیە لەمەودوا هەوڵی ئەوەبدات دەرگای وەبەرهێنان لەناوچەكانی هەرێم لە كۆمپانیا بیانییەكان لەلایەن خۆیەوە بكاتەوە یان لانی كەم لەگەڵ هەرێمی كوردستان لەم بابەتانەدا هاوبەشی بكات.

 

بێگومان بۆ ئەمەش هەر لەناوخۆشدا خەڵكانێک هەن بەنرخێكی هەرزان ماركێتینی سیاسی بۆ ئەم هەنگاوە بكەن، وەک ئەوەی لە چەند رۆژی رابردوو گوێم لە چالاكوانێكی سیاسی هەرێم بوو بە عەرەبییەكی بێتام لە تەلەفزیۆنێكی عێراقییەوە ئەیوت:" نەوتی كوردستان، یان راستتر بڵێین نەوتی عێراق"! 

 

واتە بە هەموو زیهنیەتییەوە پێی وابوو ئەو نەوتەی لە ژێرخاكی كوردستاندایە هی عێراقە، دیارە دووبارە بۆ  ئەمەش ملبادانی دەستووریی ئامادەیە.

 

لێرەوەیە ئیدی دەبێ لە مەترسی نەبوونی هۆشیاریەكی سیاسی باڵا بە مافەكانی خۆمان تێبگەین   كە دەبینی كەسێكت هەیە لەناوخۆدا پێی باشترە بە نەوتی كوردستان بڵێ نەوتی عێراق و پێی وایە گوزارشتی نەوتی كوردستان تەواو نیە و دەبێ بڵێ نەوتی عێراق. 

 

كەواتە مەسەلەكانی نەوت و ئیدارەی وزە ئەگەر چی لە دەستووریشدا باس كرابن، بەڵام لە زەمینە سیاسییەكەدا بە تەواوی دوور دەكەونەوە لە دەقە نوستووەكانی دەستوور و پەیوەست دەبنەوە بە هۆشیاری سیاسییەوە و دەبنە بەشێک لە ململانێی سیاسی نێوان دوو نەتەوە، لە چوارچێوەی یەک وڵاتدا ئەمە ئەو هۆشیاریەیە كە دەبێ نەوەكانمان فێری ببن نەك حەكایەتی (پابەندبون بە دەستورەوە) .