چای به‌ڵاڵوک
ئاڤا دیجیتاڵ
چای به‌ڵاڵوک، جۆرێكی تایبه‌تى چایه له وه‌رتێ بەرهەمدەهێنرێت؛ به‌ڵاڵوك جۆره دره‌ختێكه له دامێنی شاخەکان و ناوچه وشكانییەکان به‌شێوه‌یه‌كی خۆرسك ده‌ڕوێت.
ئیسماعیل قادر، خه‌ڵكی ناحیه‌ی وه‌رتێیه و ئەزموونێکی زۆری لە گەڕان بەدوای گیا سرووشتییەکاندا هەیە. جۆره دره‌ختێکى له شاخه‌كانى ناحیه‌ی وه‌رتێ دۆزیه‌وه‌ته‌وه و له قه‌د و چڵه‌كانییەوە جۆره چایه‌كی لێ به‌رهه‌مهێناوه؛ هەر ئەوەش نا، چایخانه‌یه‌كی تایبەت بە چای به‌ڵاڵوك داناوە و دەیەوێت، ئه‌م چا‌یە بكاته جێگره‌وه‌ى چای ئاسایی.
ئیسماعیل قادر لەبارەی ئامادەکردنی چایەکەوە دەڵێت: "لە دارەکە ئەو قه‌د و چڵانه‌ى پێویسته ببڕدرێن و زیان به دره‌خته‌كه ناگه‌یه‌نێت، دەیانبڕم و پاشان له چایخانه‌كه‌م پارچه پارچه‌یان دەکەم، به‌شێكیان بۆ هاووڵاتییان له‌نێو ئاو دادەنێم بۆ ئه‌وه‌ى وشك نه‌بێت، دواتر به‌شێكیشیان ئاماده ده‌كه‌م بۆ خستنه‌سه‌ر ئاگر و ده‌یكه‌م به چا".
ئاماده‌بوونى چاییه‌كه چوار كاتژمێرى پێویسته و بەراورد بە چایی ئاسایی کاتێکی زۆرتری دەوێت؛ چایەکە ڕه‌نگی سووره و تام و بۆنێكی تایبه‌تى هه‌یه، ده‌توانرێت بۆ ماوه‌ى 12 كاتژمێر بۆ خواردنه‌وه به‌كار بهێنرێت و تێک ناچێت.
گه‌شتیاران و رێبوارانى كه سه‌ردانى ناحیه‌ی وه‌رتێ ده‌كه‌ن، بۆ خواردنى چاىی به‌ڵالوك سه‌ردانى چایخانه‌کەی ئیسماعیل قادر ده‌كه‌ن و چایی ده‌خۆنه‌وه، به‌شێكیش له كڕیاران وه‌ك چاره‌سه‌ر بەکاری دەهێنن.
سه‌لام عبدولکەریم، مامۆستاى زانكۆ له سلێمانی لە چایخانەکەی ئیسماعیل قادر تامی چای بەڵاڵوک دەکات و دەڵێت، له ناحیه‌ی وه‌رتێ تێپه‌ڕبووین و ویستمان تامى ئه‌و چایه بكه‌ین، ئەوە یەکەمجارم بوو تامی بکەم و تامەکەی جیاوازە.
به‌پێی لێكۆڵینه‌وه پزیشكییه‌كان، خواردنه‌وه‌ى چاى به‌ڵاڵوك ته‌ندروسته به‌ڵام زۆر خواردنه‌وه‌ى چاییه‌كه زیان به ته‌ندروستیى مرۆڤ ده‌گه‌یه‌نێت.
چایی بەڵالوک، كۆمه‌ڵێك سوودی هه‌یه؛ بۆ دابه‌زینی كێش، چاره‌سه‌رى قۆڵۆن، چاره‌سه‌رى قه‌بزی و چەند چاره‌سه‌رێكی دیکە بەکار دەهێنرێت.
د. هۆلیم هاشم، ڕاوێژكارى زانستیی خۆراك بۆ چاره‌سه‌رى خۆراكى ده‌ڵێت: "ڕووه‌كی به‌ڵالوك ڕووه‌كێكی خۆڕسكه له كوێستانه‌كانى كوردستان ده‌ڕوێت، ئەم ڕووه‌كه ئه‌نتی ئۆكسانى تێدایه كه دژه ئۆكسێنه‌كانە؛ له هه‌مانكاتیشدا ڕێژه‌یه‌كی زۆرى مادده‌ی سیانى تێدایه ئه‌گه‌ر زۆرخۆرى و خواردنه‌وه‌ى لێكرا، له‌وانه‌یه ببێته هۆى تێكچوونى لێدانى دڵ و زیان به مێشك ده‌گه‌یه‌نێت".
سنوورى ئیداره‌ى سه‌ربه‌خۆى سۆران، به هۆى هه‌ڵكه‌وته‌ى جوگرافییەوە به چه‌ندین جۆرى رووه‌ك ده‌وڵه‌مه‌نده؛ به تایبه‌تى له وه‌رزى به‌هار و پایز، هاووڵاتییان سوودی لێ ده‌بینن بۆ خواردن به‌كارى ده‌هێنن.
ئاڤا دیجیتاڵ
Editor
دوایین هەواڵەکان
- جیهان
- 1 کاتژمێر لەمەوپێش
سەرەڕای هەوڵەکانی ئاگربەست، ڕووسیا لە پێشڕەوییەکانی بەردەوامە
- جیهان
- 2 کاتژمێر لەمەوپێش
ترەمپ لەسەر کۆنترۆڵکردنی گرینلاند سوورە
- کوردستان
- 2 کاتژمێر لەمەوپێش
فازڵ میرانی: دەسەڵاتدارانی بەغدا کوردیان وەک هاوبەش قبووڵ نەکردووە
- عێراق
- 3 کاتژمێر لەمەوپێش
شەیبانی لەگەڵ هەر سێ سەرۆکایەتییەکەی عێراق کۆبووەوە
هەڵبژاردەکان بۆ تۆ
لە هەولێر دوو هەزار دۆنم زەوی سەوزە تێکدراوە کە بە ئاوەڕۆ بەرهەم دەهات
4 کاتژمێر لەمەوپێش
چەند مەیموونێک خەڵکی گەڕەکێکی هەولێر هەراسان دەکەن
13 ئازار
پڕۆژەی فریاگوزاریی خێرای ئاوی هەولێر 75%ی تەواو بووە
13 ئازار
هاوشێوەی چاپکراوەن دراوە ئەلیکترۆنییەکانیش زەکاتیان لێدەردەکرێت
13 ئازار
خۆری ئاڤا؛ چیرۆکی دایک و کچێکی نەخۆش لە شاری ڕانیە کە لە دۆخێکی سەختی ئابووریدان
13 ئازار
