مۆساد ئەرشیفی سووری تایبەت بە سیخوڕ ئیلی کۆهین بەدەست دەهێنێت

ئاڤا نیوز

نووسینگەی سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل، بەدەستخستنی ئەرشیفی فەرمی سووری پەیوەست بە سیخوڕ "ئیلی کۆهین" ڕادەگەیێنێت و ئاماژە بۆ ئەوە دەکات ئەرشیفەکەیان گواستووەتەوە ئیسرائیل.

وێنە گەورەکە: دوای 60 ساڵ بەسەر لە سێدارەدانی سیخوڕی ئیسرائیلی "ئیلی کۆهین" کە لە 18ـی ئایاری ساڵی 1965 لەلایەن حکومەتی ئەوکاتی سووریاوە لە سێدارە درا، مۆساد دۆزینەوەی ئەرشیفی ئەو بریکارەیان لە سووریا ڕادەگەیێنێت.

لێدوانی فەرمی: نووسینگەی بنیامین نەتانیاهو، لە جیاتی دەزگای هەواڵگری ئیسرائیلی "مۆساد" ڕایگەیاند، "لە ڕێگەی ئۆپەراسیۆنێکی نهێنی و ئاڵۆز بە هاوکاری لەگەڵ دەزگایەکی هەواڵگری ستراتیژی هاوبەش، ئەرشیفی فەرمی سووری پەیوەست بە ئیلی کۆهین گوازرایەوە بۆ ئیسرائیل".

ئەرشیفەکە نزیکەی 2500 بەڵگەنامە و وێنە و کەلوپەلی کەسی ڕەسەن لەخۆدەگرێت، کە زۆربەیان بۆ یەکەم جارە ئاشکرا دەکرێن.

زانیاریی زیاتر: بەپێی نووسینگەی سەرۆک وەزیران، ئەرشیفەکە "تۆمارکراو، دۆسیەی لێکۆڵینەوە، نامەی دەستنووسی کۆهین بۆ خێزانەکەی لە ئیسرائیل، وێنەی چالاکییە هەواڵگرییەکانی لە سووریا، و کەلوپەلی ماڵەکەی کە دوای دەستگیرکردنی دەستی بەسەردا گیرا" لەخۆ دەگرێت.

بۆچی گرنگە: ئەم دۆزینەوەیە گرنگی مێژوویی بەرچاوی هەیە، چونکە دەتوانێت زانیاری نوێ لەبارەی یەکێک لە ناسراوترین چالاکییەکانی هەواڵگری لە مێژووی ناوچەکەدا ئاشکرا بکات، هەروەها بۆ خێزانی کۆهین دەرفەتێکی گرنگیشە تا زانیاری زیاتر لەبارەی دواساتەکانی ژیانی ئەندامی خێزانەکەیان بەدەست بهێنن.

ئیلی کۆهین کێیە؟

ئیلی کۆهین سیخوڕێکی بەناوبانگی ئیسرائیلی بوو کە لە شەستەکانی سەدەی ڕابردوو لە سووریا کاری دەکرد. لە ساڵی 1924 لە ئەسکەندەریە لە میسر لە خێزانێکی جوولەکەی بە ڕەچەڵەک سووری لەدایک بوو، دواتریش لە ساڵی 1957 بۆ ئیسرائیل کۆچی کرد.

لەلایەن دەزگای هەواڵگری ئیسرائیل "مۆساد"ـەوە هەڵبژێردرا و لە ساڵی 1962 بە ناسنامەیەکی ساختە بە ناوی "کامیل ئەمین سابت" نێردرا بۆ سووریا، کە خۆی وەک بزنسمانێکی سووریی گەڕاوە لە ئەرجەنتین نیشان دا. کۆهین توانی پەیوەندی بەهێز لەگەڵ کەسایەتییە سەربازی و سیاسییە دیارەکانی سووریا دروست بکات.

لە ماوەی مانەوەی لە سووریا، کە نزیکەی سێ ساڵی خایاند، کۆهین توانی زانیاری هەواڵگری گرنگ لەسەر هێزەکان و بەرگرییەکانی سووریا کۆبکاتەوە، بەتایبەت لە بەرزاییەکانی جۆلان. ئەو زانیارییانەی کە پێشکەشی کرد، دواتر یارمەتی ئیسرائیلی دا لە شەڕی 1967.

لە مانگی یەکی 1965، بوونی وەک سیخوڕ ئاشکرا بوو و لەکاتی ناردنی زانیاری لە ڕێگەی ئامێرێکی ناردنی بێتەلەوە دەستگیرکرا. دوای دادگاییکردنێکی کورت، بە تۆمەتی سیخوڕی سزای لەسێدارەدانی بەسەردا سەپێنرا و لە 18ـی ئایاری 1965 لە گۆڕەپانی مەرجە، کە "گۆڕەپانی شەهیدان"یشی پێدەگوترێت لە دیمەشق لەبەردەم جەماوەرێکی زۆر لەسێدارە درا.

ئیلی کۆهین وەک یەکێک لە سەرکەوتووترین و کاریگەرترین سیخوڕەکانی مێژووی ئیسرائیل دادەنرێت، کە زانیارییەکانی بوونە هۆی گۆڕینی هاوکێشەکانی هێز لە ناوچەکەدا.