
گرافیکی جەنگی ئیسرائیل و ئێران
ئاڤا نیوز
لەگەڵ پەرەسەندنی شەڕی کراوەی نێوان ئێران و ئیسرائیل و گواستنەوەی ململانێکە لە قۆناغی ناڕاستەوخۆوە بۆ پێکدادانی ڕاستەوخۆ و تووندوتیژ، عێراق خۆی لە بەردەم ئاڵنگارییەکی مێژووییدا دەبینێتەوە. بەپێچەوانەی قەیرانەکانی پێشوو، ئەمجارە دامەزراوەکانی دەوڵەت و هێزە سیاسییە سەرەکییەکان هەڵوێستێکی یەکگرتوویان گرتووەتەبەر کە بریتییە لە خۆبەدوورگرتن لە تێوەگلانی ڕاستەوخۆ و گێڕانی ڕۆڵێکی دیپلۆماسیی کارا بۆ کەمکردنەوەی گرژییەکان.
وێنە گەورەکە: جەنگی نێوان ئیسرائیل و ئێران هەفتەیەکە بەردەوامە و هەردوولا بە چڕی بۆردوومانی شوێن و پێگە ستراتیژییەکانی یەکتر دەکەن، وڵاتانی ناوچەکە و جیهانیش لە هەوڵی کۆتاییهێنانی جەنگەکەن و داوا لە هەردوو لایەنی شەڕ دەکەن کێشەکان بە گفتوگۆ چارەسەر بکەن.
حکومەتی محەمەد شیاع سوودانی، بە خوێندنەوەیەکی ورد بۆ ڕەوتی ڕووداوەکان، سیاسەتێکی خۆپارێزیی گرتووەتەبەر و هەوڵ دەدات عێراق وەک ناوبژیوانێک لە گۆڕەپانەکەدا دەربکەوێت، هاوشێوەی ڕۆڵی لە قەیرانەکانی غەززە و لوبناندا.
ئەم هەڵوێستە یەکگرتووە لەلایەن تەواوی هێزە سیاسییەکانی ناو "هاوپەیمانیی ئیدارەی دەوڵەت"ـەوە پشتیوانی لێ دەکرێت، کە نیشانەی پێگەیشتنێکی سیاسییە و داننانە بەوەی کە دەبێت بڕیارە ستراتیژییەکان لە ڕێگەی حکومەتی فیدراڵییەوە بدرێن بۆ پاراستنی ئاسایشی نیشتمانی.
هەنگاوە پێشوەختەکانی حکومەتی عێراق
بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی لێکەوتە ئەگەرییەکانی شەڕ، حکومەتی عێراق چەندین هەنگاوی ستراتیژیی گرتووەتەبەر:
1. پەیوەندی لەگەڵ هاوپەیمانیی نێودەوڵەتیی و ئەمریکا: حکومەت کار لەسەر دانانی خشتەیەکی کاتی دەکات بۆ کۆتاییهێنان بە ئەرکی هاوپەیمانیی نێودەوڵەتیی و گۆڕینی پەیوەندییەکان بۆ هاوبەشیی دووقۆڵی لە بواری ئەمنی و بەرگریدا. هاوکات، پەیوەندییەکانی لەگەڵ واشنتن لە بوارەکانی وزە، ئاسایش و ژێرخاندا پتەوتر کردووە.
2. ئابووری و نەوت: جەنگەکە هەڕەشەیەکی ڕاستەوخۆیە بۆ سەر هەناردەکردنی نەوتی عێراق لە ڕێگەی کەنداوی عەرەبییەوە. بۆیە حکومەت کار لەسەر کەمکردنەوەی پشت بەستن بە نەوت و پەرەپێدانی کەرتەکانی دیکە دەکات، هەرچەندە بەرزبوونەوەی نرخی نەوت دەرفەتێکیشی ڕەخساندووە.
3. وزە و گواستنەوە: شەڕەکە کاریگەریی لەسەر هاوردەکردنی گازی ئێران و بەرهەمهێنانی کارەبا لە عێراقدا دەبێت. هەروەها بووەتە هۆی پەکخستنی گەشتە ئاسمانییەکان، کە وایکردووە عێراق و وڵاتانی ناوچەکە بەدوای هێڵی ئاسمانیی جێگرەوەدا بگەڕێن. ئەمەش کاریگەریی لەسەر پڕۆژەی ستراتیژیی وەک "ڕێگای گەشەپێدان" زیاتر کردووە.
4. هەڵبژاردنەکان: سەرەڕای گرژییەکان، هێزە سیاسییەکان و کۆمیسیۆن سوورن لەسەر ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی لە وادەی دیاریکراوی خۆیدا لە 2025-11-11، وەک جەختکردنەوەیەک لەسەر بەردەوامیی پرۆسەی دیموکراسی.
تێڕوانینی ستراتیژیی عێراق
جەنگی ئێران و ئیسرائیل، چەمکی کلاسیکیی "سەروەری" خستووەتە ژێر پرسیارەوە، چونکە هێرشە مووشەکی و ئەلیکترۆنییەکان سنوورە جوگرافییەکان دەبەزێنن. لەم چوارچێوەیەدا، عێراق دەیەوێت لە ڕێگەی "ستراتیژی ئاسایشی نیشتمانی 2025-2030"ـەوە، وڵات بەرەو سەقامگیری و گەشەپێدان ببات، نەک ململانێ. ئەم ستراتیژییە جەخت لەسەر "عێراقێکی فیدراڵی، ئارام و خاوەن سەروەریی تەواو" دەکاتەوە.
بۆیە، ئامانجی سەرەکیی عێراق لەم قۆناغەدا بریتییە لە: ڕاگەیاندنی ئاگربەستی دەستبەجێ، کەمکردنەوەی گرژییەکان، گەڕانەوەی لایەنەکان بۆ مێزی گفتوگۆ، بەتایبەت لەنێوان ئێران و ئەمریکادا، چونکە بەبێ گەیشتن بە ڕێککەوتنێکی هەرێمی و نێودەوڵەتی، سەقامگیریی درێژخایەن لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا مسۆگەر نابێت. عێراق هەوڵ دەدات بە بەکارهێنانی توانستە دیپلۆماسییەکانی و پەیوەندییە هاوسەنگەکانی، ببێتە بەشێک لە چارەسەر، نەک بەشێک لە قەیرانەکە.
زیاتر لەسەر ئەم بابەتانە بکۆڵەرەوە
دوایین هەواڵەکان
- عێراق
- 3 کاتژمێر لەمەوپێش
ئەمریکا نیگەرانی خۆی لە تێپەڕاندنی یاسای حەشدی شەعبی دووپات دەکاتەوە
- هەواڵ
- 3 کاتژمێر لەمەوپێش
دوای 15 ساڵ دابڕان، ئەساڵە نەسری دەگەڕێتەوە سووریا
هەڵبژاردەکان بۆ تۆ
دوای 15 ساڵ دابڕان، ئەساڵە نەسری دەگەڕێتەوە سووریا
3 کاتژمێر لەمەوپێش
لە پاکستانەوە بۆ سلێمانی؛ چیرۆکی گەڕانەوەی گەنجێک بۆ نیشتمانی باوکی
4 کاتژمێر لەمەوپێش
لە هەولێر ماڵێک بۆ حەیرانبێژان کرایەوە
5 کاتژمێر لەمەوپێش
سەفین یاسین: وا دەكەین یانەی هەولێر لەڕووی داراییەوە پشت بەخۆی ببەستێت
6 کاتژمێر لەمەوپێش
تێچووی بارگاویکردنەوەی ئۆتۆمبێلی تێسلا بە كارەبای پرۆژەی ڕووناكی ئاشکرا دەکرێت
6 کاتژمێر لەمەوپێش
- ڕاپۆرت
- 14 کاتژمێر لەمەوپێش
دۆخی شنگال دوای 11 ساڵ لە جینۆساید